Fotoğraf internet aramasından
Köylerimizde kullanılan Tarım araç ve gereçlerinin hemen hepsi teknolojiye yenik düştü. Şimdilerde bu aletler ya bir köşeye atılmış, yada şehir merkezlerinde park ve bahçelerde dekor olarak sergilenmektedir. Yeni kuşakların görmediği ve çoğunun adını bile bilmediği bu araç ve gereçlerden DÜVEN’i tanıtmaya çalışalım. Düven; hayvan koşularak, harmana yığılmış sapları kesip saman etmesi, taneyi başaktan ayırması için kullanılan kızak şeklindeki iki enli tahtanın altına çakmak taşları yerleştirilerek yapılmış basit bir tarım aletidir.
Düven genellikle iki geniş tahtadan yapılır. Alt yüzünde keskin çakmak taşları, dikine çakılır taşlar düşmesin diye kara sakızla sıkıştırılır; kızak biçiminde, ön tarafı yukarı doğru meyilli, üst kısmında ise birisi arka tarafında biriside tam eğimin bulunduğu kısımda iki adet köp adı verilen 5x5 ebadında ağaçla her iki enli tahta tutturulur, ön köpün alt kısmında tam ortadan delinerek oradan kalın bir urgan parçası ile iki öküzün arasından geçen ve bir ucunda ağaç çivi çakılan göndene denilen bir sırık ile boyunduruğa takılır, harman zamanı hasatın tanelerini sapından ayıran bu araç. eskiden Şuan da Patoz dediğimiz zirai aletin yaptığı işi yapıyordu. Genellikle iki öküz yada at tarafından çekilir üzerine ise ağırlık yapsın diye insanlar oturur, özellikle çocuklar için güzel bir oyun aracı olurdu, harmanda serili sapın üzerinde saatlerce dönülür genellikle yükü dış tarafta dönen Öküz çekerdi. Düvenin üzerinde bir kab bulundurulur öküzler pisleyeceği zaman bu kabın içine yapması sağlanır, sapın üzerine yapmamalarına özen gösterilirdi, havanın sıcak gittiği günlerde iki günde, serin hele de yağışlı olduğu günlerde bir haftada saplar saman haline getirilerek harman makinası ile savrularak tanelerden ayrılmak üzere harmanda bir köşeye toplanır toplanan bu tane ve saman karışımına Tığ denirdi,
Köyde iken, birinin harman serdiğini gördüğümüzde düvene binmek için koşarak gider, düvene binerdik yediğimiz tozu bir görseniz, aklı başında olan kimse yapmaz! ama işte çocuk aklı biz yapıyorduk. Düvenin işi bittikten sonra, dişleri dökülmesin yada hava şartlarından dolayı bozulmasın diye bir duvara ya da bir ağaca eğim kısmı yukarıya gelecek şekilde dayayarak gelecek senelerde kullanılmak üzere saklanırdı.
Harman döneminde kullanılan yardımcı tarım aletlerini de saymak gerekirse serili sapı çevirmek için kullanılan Yaba ve Dirgen, dağılmış sapları toplamak için kullanılan Tırmık, (olmuş) dövülmüş harmanı toplamak için kullanılan Sıyırgı v.b.. araç gereçler ağaçtan ve halk tarafından yapılmıştır
Sebahattin DOĞAN
0 yorum:
Yorum Gönder