29 Mart 2014 Cumartesi

Güpür Türküsü ve Öyküsü



GÜPÜR TÜRKÜSÜ
Güpür Bereketli’li de
Halil bilmem nereli
İkiside bir boyda da
Başlıkları sırmalı

Güpürüm küçüceksin de
Beşliyi nedeceksin
Kaymakam’ın önünde de
Ne cevap vereceksin

Güpür geliyor güpür
On iki uşak ile
Gelme İmam’ın Ömer de
Vururum fişek ile

Çal dağının başına
Bir daha çıkarmıyım
Meşenin dallarına da
Beşliyi asarmıyım

Meşe meşeye değmiş de
Meşe boynunu eğmiş
Verin bana beşliyi de
Halil’in eli değmiş

Çal dağının tepesi de
Görünmüyor ötesi
Yürümüşte geliyor da
Halil’imin çetesi
Çal dağının başına da
Arka verdim taşına
Akıllanmadık Halil de
Neler geldi  başını
Ö Y K Ü S Ü
         
                 Türküde adı geçen Güpür Bereketli’lidir  o zamanki adı Kotonı olan Taşlıca’dan evlidir,  Dünden Bugüne Reşadiye isimli kitapta Halil’in Nebişeyh’li olduğu belirtilmekte ise de bu Halil Mehmet dedemin kardeşi Çakır Osman’ın babası sitemiz müdavimlerinden Adem Doğan’ın büyük dedesi Halil’dir Seferberlikte yanı 1. Dünya Savaşında asker kaçağıdır. Çengibağı Yaylasında bilinmeyen bir nedenle vurulur cesedini iki hanımı ile birlikte yeğeni Musa getirir, cenaze moğus tarafından köye girerken çok duygusal anlar yaşanır. Hanımları ağlar Kağnıda koşulu Balakları angıldar aynı tempoyla kağnı gıcırdamaya başlar feryat figan ile köye getirilir.  (Bu hadiseyi Rahmetli Musa amcamdan bizzat dinledim.)
            Yine Türküde adı geçen İmam’ın Ömer ise Halil ile amca oğlu olan Şükrü (Teğmen) amcamın babası Ömer Çavuş’tur. Kendisi İmamgilden dir. İmamın oğludur. Muhtemelen Halil’in çete kurup dağda taşta kalmasına razı olmamıştır ve onu ikna etmeye çalışmıştır. Çünkü kendisi o tarihlerde İstanbul belediyesinde çalışmaktadır. İstanbul işgal edilip orada düzen bozulunca İstanbul’lu (hanımı) ile köye döner.
         
           Araştırmacı ve Emekli Öğretmen Hayrettin Koyuncu’nun da  belirtiği gibi Halil’imin çetesi Köyümüzün başındaki Çal dağını mesken tutar çete içerisinde önemli kişiler bulunmaktadır. Tiyeriden Dırığ İbil, Cincifeden (Tokat’ın köyü) Nuri, Çilhane’li Musa gibi bu çete bölgede ki Rum çetelerine karşı özellikle Yaycılı yöresindeki Kara Yorgi çetesine karşı yöre halkını korurlar.
           Yaycılı Baydarlı’nın kuzeyinde büyük bir Gayri Müslim köyüdür. Osmanlı İmparatorluğunda Gayri Müslimler Askere alınmadığından bunlar Duvarcı, Bakırcı, Demirci, Kalaycı gibi vb. sanatları icra eder Ticaretle uğraşırlarmış. Memleket yer yer işgal edilince yöremiz köylülerinin erkekleri Yemen’de, Çanakkale’de,  Erzurum ve Batı cephelerinde iken bunlar ve Karadeniz yöresinden gelen Rum çeteleri İskevsir köylerine zarar vermeye başlamışlar. Güpür, Halil ve arkadaşları bunlarla mücadele ederken zaman zaman vurgun talan ve soygun gibi fevri hareketleri bölge halkını da huzursuz etmektedir.
         Güpür, Halil ve arkadaşlarının bölgedeki bu etkinliklerini dile getiren  Türkünün kim tarafından yakıldığı bilinmemektedir.
Kategoriler: ,

0 yorum:

Yorum Gönder